قرارداد، منفسخه؛ خونه دیگه مال شما نیست!

مجری: خانم دکتر! یکی از دوستام رو دیدم خیلی ناراحت بود. می‌گفت یه قرارداد با یه بنده خدایی تنظیم کرده، حالا بعد چند سال طرف مقابلش میگه قرارداد منفسخه! تو دادگاه هم علیه دوستم دادخواست داده. حالا چی میشه؟ اصلاً انفساخ یعنی چی؟

دکتر سبزواری: اتفاقاً منم چندین مراجعه کننده داشتم که همین مشکل رو داشتن. اجازه بدین یکی از اونا به نام علی بختیاری رو تعریف کنم تا موضوع براتون روشن بشه.

علی، به همسرش، فرحناز، میگه یه شرکته عمرانی داره یه مجتمع مسکونی می‌سازه و واحدهاش رو پیش فروش می‌کنه. هر واحدش رو میگه یک میلیارد و دویست میلیون تومان. آپارتمان، دو-سه ساله آماده میشه و تحویل میدن. نصف پول رو نقد می‌گیرن و بقیه‌ش هم قسطیه که باید ظرف دو-سه سال پرداخت بشه. موقعیت خوبیه که صاحب‌خونه بشیم. فرحناز میگه باشه، چی از این بهتر! از اجاره‌نشینی راحت می‌شیم. با کلی ذوق، زمینی که تو شهرستان داشتن رو می‌فروشن.

مجری: چه سالی؟

دکتر سبزواری: سال 95.

مجری: زمینو چند فروختن؟

دکتر سبزواری: ششصد میلیون تومان، که نقداً میدن به شرکت. بابت ششصد میلیون بقیه‌ش هم چند تا چک میدن.

مجری: اقساط رو چه جوری پرداخت کردن؟

دکتر سبزواری: یه ماشین سمند داشتن با یه مقداری طلا. اونا رو می‌فروشن و همه چک‌ها رو پاس می‌کنن، جز چک آخر.

مجری: مبلغ چک آخر چه قدر بوده؟

دکتر سبزواری: صد میلیون تومان.

مجری: خوب بعد چی میشه؟

دکتر سبزواری: دو هفته بعد، یه اظهارنامه از طرف شرکت براشون میاد. اعلام کرده بودن چون آخرین چک رو سر موعدش پرداخت نکردین، معامله منفسخه. هر وقت خواستین بیاین، پول‌هایی رو که دادین، پس بگیرین. بعد از چند روز هم یه ابلاغیه از طرف دادگاه میاد. شرکت علیه‌شون دادخواست داده بود.

تو جلسه دادگاه شرکت می‌کنن. میگن آقای قاضی! ما تو این چندسال، دار و ندارمون رو فروختیم تا بتونیم این آپارتمان رو پیش خرید کنیم. همه‌ی پول خونه رو هم دادیم؛ فقط چک آخر رو نتونستیم پاس کنیم که اونم خوردیم به بد شانسی! بچه‌مون مریض شد، مجبور شدیم بابت درمانش، کلی هزینه کنیم. داشتیم پول جور می‌کردیم. چند روز به ما فرصت بدن، پول‌شون رو می‌دیم. حالا که ملک آماده شده و قیمت ملک هم تو این چند سال کلی گرون شده، شرکت داره میگه معامله باطله؛ بیایین پول‌تون رو بگیرین. ما الان با اون پول دیگه می‌تونیم خونه بخریم؟ آخه این انصافه؟

مجری: خوب حرف‌شون که خیلی منطقیه! قاضی قبول کرد؟

دکتر سبزواری: نه! قاضی میگه هرچی تو قرارداد نوشته، ملاکه. مگه تو قرارداد شرط نشده اگه هر کدوم از چک‌ها رو سر موعد پاس نکنین، معامله منفسخه؟ میگن: بله. قاضی میگه: خنب این شرط، شرط فاسخه دیگه!

مجری: شرط فاسخ یعنی چی؟

دکتر سبزواری: یعنی به محض این که به شرط عمل نشه، معامله خود به خود باطله و منحل میشه. تو قراردادِ علی و فرحناز چه شرطی شده بود؟

مجری: شرط شده بود اگه هر چکی سر موعد پاس نشه، معامله باطله. ولی خوب شرکت با علی و همسرش می‌تونن توافق کنن معامله به هم نخوره. نمی‌تونن؟

دکتر سبزواری: نه، توافق اون‌ها تأثیری نداره. چون اون قرارداد، خودبهخود باطل شده. به اصطلاح انحلال قرارداد، قهریه و دیگه اعتبار نداره. اما یه راهی هست!

مجری: پس یه راهی هست. چه راهی؟

دکتر سبزواری: با همدیگه توافق جدیدی کنن. برای همین، قاضی بهشون میگه اگه بعد از انفساخ قرارداد، توافق جدیدی کردین، بسم الله! درباره‌ی اون صحبت کنیم. وگرنه قانوناً، آپارتمان مال شرکته و شرکت هم باید پول‌هایی رو که دادین، به شما برگردونه.

مجری: چه سالی شرکت طرح دعوا کرد؟

دکتر سبزواری: سال 98.

مجری: خوب تو این چند سال، ملک خیلی گرون شد. ضرر و زیان علی و فرحناز رو شرکت باید بده؟

دکتر سبزواری: نه، شرکت فقط باید اصل پول رو برگردونه.

مجری: پس  ضرری که به فرحناز و علی وارد شد، با توجه به این تورم‌های شدید، خیلی به سختی قابل جبرانه

و چه بسا دیگه هرگز نتونن صاحب خونه بشن!

دکتر سبزواری: بله، دقیقاً.

مجری: بنابراین عبارات، شرط‌ها و کلماتی که تو قراردادها نوشته میشه، هر کدوم آثار حقوقی خاص خودش رو داره؛ مثل همین انفساخ قرارداد که اکثر مردم از اون اطلاع کافی ندارن.

برای همین، قبل از این که مجبور شین بابت دفاع از خودتون تو دادگاه وکیل بگیرین، موقع تنظیم قرارداد و انجام معامله با وکیل مشورت کنین.